Böyük Britaniya

Birləşmiş Krallıq (ing. United Kingdom) və ya rəsmi adı ilə Böyük Britaniya və Şimali İrlandiya Birləşmiş Krallığı (ing. United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland) — Şimal-qərbi Avropada dövlət. Birləşmiş Krallıq Böyük Britaniya adasını, İrlandiya adasının şimal-şərq hissəsini və Britaniya adaları daxilində bir çox kiçik adaları əhatə edir. Şimali İrlandiya vasitəsilə İrlandiya Respublikası ilə quru sərhədini bölüşür. Birləşmiş Krallıq şərqdə Şimal dənizi, cənubda La-Manş boğazı, cənub-qərbdə Kelt dənizi, qərbdə isə Atlantik okeanı ilə əhatə olunub. İrlandiya dənizi Böyük Britaniya və İrlandiya adalarını bir-birindən ayırır. Krallığın tərkibində dörd dövlət İngiltərə, Şotlandiya, Uels və Şimali İrlandiya olmaqla konstitusiyalı monarxiyadır. Paytaxtı və ən böyük şəhəri London, ümumi sahəsi 242,495 kvadrat kilometrdir. Birləşmiş Krallıq bəzən qısa şəkildə Böyük Britaniya və ya Britaniya kimi də adlandırılır.

Böyük Britaniya (ing. Great Britain, vall Prydain Fawr, şot.kelt Breatainn Mhòr, ş.german Great Breetain) — Avropada ərazisinə görə ən böyük, dünyada doqquzuncu ada. 63 milyon nəfər əhalisinə görə dünyada Yava və Xonsyu adalarından sonra üçüncü yeri tutur.209,331 km² (80,823 kv mi) ərazisi ilə Britaniya adalarının ən böyüyüdür. Mövsümlər arasında kiçik temperatur fərqləri olan dəniz iqlimi üstünlük təşkil edir. Böyük Britaniyanın ərazisinin 40 faizini təşkil edən İrlandiya adası qərbdədir - bu adalar 1000-dən çox kiçik ətraf adalar və adlı əhəmiyyətli qayalarla birlikdə Britaniya Adaları arxipelaqını təşkil edir. 9000 il əvvələ qədər materik Avropa ilə indi Doggerland kimi tanınan quru körpüsü ilə birləşdirildi. Böyük Britaniya təxminən 30.000 ildir müasir insanlar tərəfindən məskunlaşıb. 2011-ci ildə təxminən 61 milyon əhalisi var idi ki, bu da onu İndoneziyadakı Yava və Yaponiyadakı Honshu adalarından sonra dünyanın ən çox əhalisi olan üçüncü adası etdi."Böyük Britaniya" termini İngiltərə, Şotlandiya və Uelsin siyasi ərazisinə də aid edilə bilər ki, bura onların dəniz adaları da daxildir.

Rəsmi olaraq Böyük Britaniya adlandırılan Böyük Britaniya krallığı Qərbi Avropada 1 may 1707-ci ildən 1 yanvar 1801-ci ilədək suveren bir dövlət idi. Dövlət, 1706-cı ildə aktlarla təsdiq edilmiş Birlik Müqaviləsinə tabe olaraq meydana gəldi. İngiltərə adaları və Kanal adaları istisna olmaqla, Böyük Britaniyanın bütün adalarını və kənar adalarını əhatə edən vahid bir səltənət yaratmaq üçün İngiltərə (Şotlandiya daxil olmaqla) və Şotlandiya krallıqlarını birləşdirən Union 1707 Birliyi. Unitar dövlət Vestminsterdə qurulmuş vahid bir parlament və hökumət tərəfindən idarə olunurdu. Keçmiş krallıqlar Şotlandiya Ceyms VI və İngiltərənin kraliçası I Elizabetin ölümündən sonra 1603-cü ildə "Taclar İttifaqı" nı ortaya qoyduqdan sonra şəxsi birlik içində idi. Krallığın yarandığı gündən İrlandiya ilə qanunverici və fərdi birlikdəydi və 1714-cü ildə Böyük Britaniyanın taxt-tacına I Corcun qoşulmasından sonra krallıq Hanover seçiciləri ilə fərdi birlikdəydi. Yeni birləşən krallığın ilk illəri 1746-cı ildə Cullodendə Stuart səbəbi ilə məğlub olaraq sona çatan Yakobit yüksəlişləri ilə əlamətdar oldu. 1763-cü ildə yeddi illik müharibədə qalib gələn İngiltərə imperiyasının hökmranlığına səbəb oldu. Bir əsrdən çox davam edən qlobal güc və yavaş-yavaş tarixin ən böyük imperiyasına çevrildi. 1750-ci illərin ortalarından başlayaraq krallığı Şərqi Hindistan Ticarət Şirkətinin təcavüzkar genişlənməsi ilə Hindistan yarımadasında üstünlük təşkil etdi və Amerika İstiqlal Müharibəsində məğlubiyyətə uğrayana qədər Şimali Amerika qitəsinin geniş böyüyən Amerika koloniyaları ilə qarşılaşdı.

Böyük Britaniya azərbaycanlıları (ing. British Azerbaijani) — tarixi Azərbaycandan kənarda yaşayan etnik azərbaycanlıların təşkil etdiyi Azərbaycan diasporunun Böyük Britaniyada yaşayan hissəsinin adı. Əsasən Böyük Britaniyanın London, Mançester, Aberdin, Qlazqo, Liverpul, Nyukasl, Birminhem və Edinburq şəhərlərində yaşayırlar. == Tarixi == === Birinci mühacirət dalğası === Azərbaycanlı İrandan Britaniyaya mühacirət etmişlər. Onlar əsasən İranda hakimiyyətə gələn rejimin rəhbərliyi altında yaşamaq istəməyənlər olmuşlar. === İkinci mühacirət dalğası === İkinci dünya müharibəsi illərində Almaniyada xidmət edən və ya faşistlərə əsir düşən azərbaycanlıların bir qismi Britaniyaya mühacirət etmişlər. === Üçüncü mühacirət dalğası === SSRİnin parçalanması və Qarabağ müharibəsindən azərbaycanlıların bir qismi Britaniyaya mühacirət etmişlər. 2014-ci ilin mayın 22-də, İngiltərədə keçirilən yerli seçkilərin nəticələrinə görə Londonda Murad Həsənli Vestminster bələdiyyəsindəki Çörçill seçki dairəsində Leyboristlər Partiyasından bələdiyyə seçilmişdir. == Coğrafi yerləşdirilmə == Ən çox azərbaycanlılar Londonda, İngiltərənin böyük şəhərlərinə və Midlends regionuna yerləşdirilib. 2011-ci ilin Britaniyanın əhalinin siyahıya alınmasına görə, Böyük Britaniyada 6220 Azərbaycanda doğulmuş insan var, bunların 150-si Şotlandiyada yaşayır.

Birləşmiş Krallıq bayrağı — Birləşmiş Krallığın dövlət bayrağı. Yunion Cek adlanır. Şotlandiya, Şimali İrlandiya və İngiltərənin bayraqlarının birləşməsindən Birləşmiş Krallıq bayrağı yaranıb. == Tarixi == Bu bayrağın tarixi 1603-cü il İngiltərə və Şotlandiyanın birləşməsindən başlayıb. İlk ortaq bayraq belə yaranıb: ağ fonda qırmızı xaç olan Müqəddəs Georqinin ingilis bayrağı və göy fonda ağ diaqonal xaç olan Müqəddəs Andreyin şotland bayrağı. 1801-ci ildə isə ölkəyə İrlandiya və onun ağ fonda qırmızı xaç olan Müqəddəs Patrik bayrağı da qoşulub. Beləcə indiki Birləşmiş Krallıq bayrağı yaranıb.

Böyük Britaniya və Şimali İrlandiya Birləşmiş Krallığının monarxı - Böyük Britaniyanın dövlət başçısı. Monarx dövlət başçısı olaraq icra hakimiyyətinə malik deyildir. Hökumət Britaniyanın 2 partiyalı sistemi hesabina parlamentə də xeyli dərəcədə təsir edir. Monarx millətin birliyinin və dövlətin varisliyinin simvoludur. O, cəmiyyətdə sabitliyin təminatçısıdır. Monarxın ənənə və konstitusiya adətləri ilə müəyyən olunmuş, bəzən məhkəmə presedentləri ilə müəyyən olunmuş, bəzən presedentləri ilə təsbit edilmiş və parlamentin iradəsindən asılı olaraq olmayan müstəsna hüquqları var. O, qanunları imzalayır və veto hüquqlarına malikdir (1707-ci ildən istifadə etmir). O, paralament iclaslarına xüsusi dəvətlə gələ bilər. O, parlamentin illik sessiyasını nitq söyləyərək açır. Monarx baş nazirin hazırladığı nitqi oxuduğundan heç nə dəyişə bilməz.

Böyük Britaniya Silahlı Qüvvələri (rəsmi adı ilə Əlahəzrətlərinin Silahlı Qüvvələri, digər adı Kral Silahlı Qüvvələri). — Böyük Britaniya və Şimali İrlandiya Birləşmiş Krallığını kənardan gələ biləcək təhlükələrdən qorumaqla vəzifəli silahlı qüvvələrdir. Silahlı qüvvələr donanma, Quru Qüvvələri və hava qüvvələrindən ibarətdir. Bu hər üç orqan peşəkar əsgərlərdən təşkil olunub. Mövcud baş komandan kral ailəsi təmsilçisi kimi kraliça II Yelizavetadır. Bu kral üzvləri tərəfindən də qəbul edilməkdədir. İngilis konstitusiya hüququnda silahlı qüvvələr birbaşa krala tabedir. Silahlı qüvvələrin büdcəsi parlamentin razılığı ilə formalaşdırılır. 1689-cu ildə qəbul edilən qanuna görə, silahlı qüvvələrə müharibə etmək səlahiyyətini ancaq məclis verə bilər. Kral bunu təkbaşına edə bilməz.

Böyük Britaniya parlamenti — Birləşmiş Krallıq, Taxt-tac əraziləri və Böyük Britaniyanın dəniz ərazilərinin ali qanunverici orqanı. Yalnız qanunverici üstünlüyə sahibdir və bununla da İngiltərədəki və xaricdəki bütün digər siyasi qurumlar üzərində son səlahiyyətə sahibdir. Parlament iki palatalıdır, lakin Kraliyyət Məclisi, Lordlar Palatası və İcmalar Palatası olmaqla üç suverən hissədən ibarətdir. == İcmalar palatası == İcmalar palatsı 651 üzvdən ibarətdir. O birmandatlı dairələr üzrə nisbi çoxluqlu majoritar sistem əsasında seçilir. Deputatlar indemnitetə (çıxışa görə təqsirsizlik) və yalnız sessiya dövründə, habelə sessiyaya qədər və ondan 40 gün müddətində məhdud immunitetə malikdir. == Lordlar palatası == Lordlar palatasının tərkibi və üzvlərinin sayı dəyişkəndir. Bu palata əsasən irsi əlamət üzrə təşkil olunur. Böyük Britaniyada İcmalar palatasında dəfələrlə lordlar palatasının ləğv edilməsi və ya onun yenidən təşkil olunması haqda məslə qaldırılmış, lakin hər dəfə müvəffəqiyyətsiz olmuşdur. == Böyük Britaniya Parlamentinin fərqləndirici xüsusiyyətləri == Böyük Britaniya Parlamentinin özünəməxsus xüsusiyyətləri var: Hər çərşənbə günü 30 dəqiqə müddətində Baş Nazirin Sual Vaxtı olur.

Böyük Britaniya tarixi — Böyük Britaniya və Şimali İrlandiya Birləşmiş Krallığının tarixi. İngiltərə, Şotlandiya, Uels və Şimali İrlandiyanın tarix öncəsi dövrlərini əhatə edir. 1800–1922-ci illəri arasında İrlandiyanın hamısı Birləşmiş Krallığın bir hissəsi sayıldığı üçün bu dövrlərdə İrlandiyanın tarixi də Birləşmiş Krallıq tarixinin bir hissəsi sayılır. Birləşmiş Krallığın ən qədim xalqlarını keltlər təşkil edir. E.ə. 55 və e.ə. 410 illəri arasında Britaniya adaları Roma İmperiyasına bağlı Britannia əyalətini təşkil. V əsrdə bölgə Xristianlığın təsiri altına girdi. Eyni illərdə Cermen bir xalq olan Anglosaksonlar böyük kütlələr halında namizədə köç etdilər. 1066–1154-cü illəri arasında yenə bir Cermen irqi olan Normanlar namizədi ələ keçirdilər.

== Həmçinin bax ==

Xidmət ordeni (ing. Order of Merit, fr. Ordre du Mérite) — Kral VII Eduard tərəfindən 1902-ci ildə Böyük Britaniyada qurulmuş məhdud cəmiyyət (nizam) üzvlərinin fərqlənmə mükafatı. Sərəncamın rəhbəri ingilis monarxdır. Prussiya Pour le Mérite ilə bənzətmə ilə yaradıldı. Sərəncama üzv olmaq, silahlı qüvvələrdə üstün xidmətə görə və ya elm, incəsənət, ədəbiyyat, mədəniyyətin inkişafına xüsusi töhfə üçün mükafat olaraq verilir. Hərbi mükafat olaraq verilən fərqli işarələrin növü, mərkəzi medalyonun arxasında çarpaz bir qılınc ilə mülki birindən fərqlənir. Orden üçün təyinatlar, hökumətin tövsiyəsi ilə verilən digər sifarişlərin əksəriyyətindən fərqli olaraq monarxın şəxsi qərarıdır. Orden üzvlüyü 24 üzv və bir fəsil ilə məhdudlaşır, ancaq xaricilər əlavə olaraq "fəxri üzvlər" olaraq sıraya daxil edilə bilərlər. Yarandığı gündən bu əmr qadınlar üçün açıqdır; Florens Naytinqeyl, 1907-ci ildə orden təqdim olunan ilk qadın idi.

5 Kanal (ing. Channel 5) — Böyük Britaniyada telekanal. 1997-ci ildə qurulmuşdur. 2002-ci ildən 2011-ci ilədək "Five" adını daşıyırdı. O zaman kanalın sahibi RTL Group şirkəti idi. Kanal 5 Böyük Britaniyanın əsas əyləncə kanalıdır. 5 kanalda həm də maraqlı teleseriallar göstərilir. == Kompaniya == 1993-cü ildə iki il hazırlıqdan sonra 5 Kanal yayım üçün lisenziya aldı. Şirkət başlanğıcda yayım üçün pulsuz yer üçün mübarizə aparırdı, lakin bu uğursuz oldu. Ancaq müstəqil televiziya komissiyası, heç kimə yer verməməyi qərara aldı.

Azərbaycan–Böyük Britaniya münasibətləri — Azərbaycan Respublikası ilə Böyük Britaniya və Şimali İrlandiya Birləşmiş Krallığı arasındakı mövcud ikitərəfli əlaqələr. Azərbaycan və Böyük Britaniya arasında əlaqələr tarixi və strateji xarakter daşıyir. Əməkdaşlıq hələ XIX əsrin sonu, XX əsrin əvvəllərində yaranmışdır. Böyük Britaniya Azərbaycanın müstəqilliyini 1991-ci ilin dekabr ayında tanıdı və Azərbaycanın Avropada Əməkdaşlıq və Təhlükəsizlik Konfransında (hazırda Təşkilat adlanır) iştirakını dəstəklədi. == Tarixi == === AXC dövrü === Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti dövründə Bakıda Kladbişenskaya küçəsi 11 ünvanındakı Rus-Asiya bankının dəftərxanasında Böyük Britaniyanın nümayəndəliyi yerləşmiş, nümayəndəliyə vitse-konsul Gevelke rəhbərlik etmişdir. == Diplomatik münasibətlər == İki ölkə arasında diplomatik əlaqələr parlamentin üzvü, Britaniya Xarici İşlər Nazirliyinin Dövlət Naziri Hon Duqlas Hoqqun 1992-ci ilin mart ayında Bakıya səfərindən sonra yenidən quruldu. Bakıda kiçik ofislə kifayətlənməli olan Ser Brayn Fol Britaniyanın Azərbaycandakı ilk səfiri olmuşdur. 1993-cü ildə təyin edilən Tom Yan isə Britaniyanın Azərbaycanda daimi nümayəndəliyində ilk səfir olmuşdur. Səfirlik 2003-cü ilin may ayından Landmark 2 ünvanında yerləşir. Azərbaycanın Böyük Britaniyadakı səfirliyi 1994-cü ilin yanvar ayında açılıb.

Azərbaycan–Böyük Britaniya münasibətləri — Azərbaycan Respublikası ilə Böyük Britaniya və Şimali İrlandiya Birləşmiş Krallığı arasındakı mövcud ikitərəfli əlaqələr. Azərbaycan və Böyük Britaniya arasında əlaqələr tarixi və strateji xarakter daşıyir. Əməkdaşlıq hələ XIX əsrin sonu, XX əsrin əvvəllərində yaranmışdır. Böyük Britaniya Azərbaycanın müstəqilliyini 1991-ci ilin dekabr ayında tanıdı və Azərbaycanın Avropada Əməkdaşlıq və Təhlükəsizlik Konfransında (hazırda Təşkilat adlanır) iştirakını dəstəklədi. == Tarixi == === AXC dövrü === Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti dövründə Bakıda Kladbişenskaya küçəsi 11 ünvanındakı Rus-Asiya bankının dəftərxanasında Böyük Britaniyanın nümayəndəliyi yerləşmiş, nümayəndəliyə vitse-konsul Gevelke rəhbərlik etmişdir. == Diplomatik münasibətlər == İki ölkə arasında diplomatik əlaqələr parlamentin üzvü, Britaniya Xarici İşlər Nazirliyinin Dövlət Naziri Hon Duqlas Hoqqun 1992-ci ilin mart ayında Bakıya səfərindən sonra yenidən quruldu. Bakıda kiçik ofislə kifayətlənməli olan Ser Brayn Fol Britaniyanın Azərbaycandakı ilk səfiri olmuşdur. 1993-cü ildə təyin edilən Tom Yan isə Britaniyanın Azərbaycanda daimi nümayəndəliyində ilk səfir olmuşdur. Səfirlik 2003-cü ilin may ayından Landmark 2 ünvanında yerləşir. Azərbaycanın Böyük Britaniyadakı səfirliyi 1994-cü ilin yanvar ayında açılıb.

Azərbaycan–Böyük Britaniya münasibətləri — Azərbaycan Respublikası ilə Böyük Britaniya və Şimali İrlandiya Birləşmiş Krallığı arasındakı mövcud ikitərəfli əlaqələr. Azərbaycan və Böyük Britaniya arasında əlaqələr tarixi və strateji xarakter daşıyir. Əməkdaşlıq hələ XIX əsrin sonu, XX əsrin əvvəllərində yaranmışdır. Böyük Britaniya Azərbaycanın müstəqilliyini 1991-ci ilin dekabr ayında tanıdı və Azərbaycanın Avropada Əməkdaşlıq və Təhlükəsizlik Konfransında (hazırda Təşkilat adlanır) iştirakını dəstəklədi. == Tarixi == === AXC dövrü === Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti dövründə Bakıda Kladbişenskaya küçəsi 11 ünvanındakı Rus-Asiya bankının dəftərxanasında Böyük Britaniyanın nümayəndəliyi yerləşmiş, nümayəndəliyə vitse-konsul Gevelke rəhbərlik etmişdir. == Diplomatik münasibətlər == İki ölkə arasında diplomatik əlaqələr parlamentin üzvü, Britaniya Xarici İşlər Nazirliyinin Dövlət Naziri Hon Duqlas Hoqqun 1992-ci ilin mart ayında Bakıya səfərindən sonra yenidən quruldu. Bakıda kiçik ofislə kifayətlənməli olan Ser Brayn Fol Britaniyanın Azərbaycandakı ilk səfiri olmuşdur. 1993-cü ildə təyin edilən Tom Yan isə Britaniyanın Azərbaycanda daimi nümayəndəliyində ilk səfir olmuşdur. Səfirlik 2003-cü ilin may ayından Landmark 2 ünvanında yerləşir. Azərbaycanın Böyük Britaniyadakı səfirliyi 1994-cü ilin yanvar ayında açılıb.

Böyük Britaniya Lordlar palatası — Böyük Britaniyanın ali qanunverici orqanı. Üzvləri lord titulunu daşıyırlar. == Tərkibi == Lordlar palatasının tərkibi və üzvlərinin sayı dəyişkəndir. Bu palata əsasən irsi əlamət üzrə təşkil olunur. Lordlar palatasının tərkibinin 2/3 hissəsinə yaxınını "perlər" , 1/3 hissəsinə yaxınını isə ömürlük "perlər" təşkil edir. Bundan başqa palatanın tərkibinə daxildir: anqlikan kilsəsinin 26 ruhani lordu, kral tərəfindən ömürlük təyin olunan 20 "apelyasia lordu" mülki işlər üzrə ölkənin ali məhkəmə instansiyaları və Şotlandiya və İrlandiya lordları tərəfindən seçilən onlarla şəxs. Hazırda lordların əksəriyyəti maliyyə qruplaşmalarının və iri fimaların nümayəndələridir. Lakin kasıb lorlar da olur. Lordların arasında 2 kommunist olmuşdur, lordlardan 1-i hətta qəssab olmuşdur. Lordlar palatasında lord-kansler sədrlik edir.

Böyük Britaniya Müstəqillik Partiyası (ing. UK Independence Party) — İngilis birliyini müdafiə edən millətçi siyasi partiyadır. 2017-ci ilin aprel ayında olan məlumata görə, Avropa Parlamentində 20 nümayəndəsi olan İngiltərədəki ən böyük partiyadır. Bunu politoloqlar Avropa populist hüququnun bir hissəsi kimi görürlər. Partiyanın ritorikası İngilis xalqının maraqları ilə hakim elitanın maraqları arasında ziddiyyətin olması fikrinə əsaslanır. 1993-cü ildə qurulan partiya Nigel Farage (2006–09; 2010–16) rəhbərliyi altında məşhurluq qazandı. 2014-cü ilin oktyabrında Klaktondakı orta müddətli seçkidə, bölgəni Mühafizəkarlar Partiyasından təmsil edən və UKİP-ə keçən Duqlas Karsvel İcmalar Palatasında ilk millət vəkili oldu. 2015-ci ildə keçirilən ümumi seçkilərdə tək bir deputat (Karsvel namizədliyini irəli sürə bildi. Karsvel 2017-ci ilin martında partiyadan istefa verdikdə Partiyanın İcmalar Palatasında nümayəndəliyi yox idi.

Böyük Britaniya Qran-prisi (ing. British Grand Prix) - Formula-1 avtomobil yarışları üzrə dünya çempionatının mərhələrindən biri. == Ümumi məlumat == Britaniya Qran-prisi ilk dəfə 1926-cı ildə Bruklends trasında keçirilmişdir. Bruklends trası 1907-tikilib, avtoidman üçün yaradılmış ilk sahə və Britaniyada ilk avtodromlardan biridir. 1948-ci ildə yarış Northemptonşir qraflığında, Silverstoun kəndi yaxınlığındakı eyni adlı trasda keçirilir. Elə bu trasda 1950-ci ildə keçirilmiş qran-pri Formula-1 tarixində ilk çempionatdır. Ümumilikdə Britaniya Qran-prisinin keçirildiyi tras bir-neçə dəfə dəyişdirilib. Silverstoun trası 1948-ci ildən etibarən müəyyən fasilələrlə indiyə kimi istismar edilir. 1955-1962-ci illərdə Eyntri, 1964-1986-cı illər aralığında isə Brends-Hetç traslarından istifadə edilmişdir.

Böyük Britaniya Silahlı Qüvvələri (rəsmi adı ilə Əlahəzrətlərinin Silahlı Qüvvələri, digər adı Kral Silahlı Qüvvələri). — Böyük Britaniya və Şimali İrlandiya Birləşmiş Krallığını kənardan gələ biləcək təhlükələrdən qorumaqla vəzifəli silahlı qüvvələrdir. Silahlı qüvvələr donanma, Quru Qüvvələri və hava qüvvələrindən ibarətdir. Bu hər üç orqan peşəkar əsgərlərdən təşkil olunub. Mövcud baş komandan kral ailəsi təmsilçisi kimi kraliça II Yelizavetadır. Bu kral üzvləri tərəfindən də qəbul edilməkdədir. İngilis konstitusiya hüququnda silahlı qüvvələr birbaşa krala tabedir. Silahlı qüvvələrin büdcəsi parlamentin razılığı ilə formalaşdırılır. 1689-cu ildə qəbul edilən qanuna görə, silahlı qüvvələrə müharibə etmək səlahiyyətini ancaq məclis verə bilər. Kral bunu təkbaşına edə bilməz.

Birləşmiş Krallıq universitetlərinin siyahısı ― Böyük Britaniya və Şimali İrlandiya Birləşmiş Krallığının hüdudları daxilində fəaliyyət göstərən və bir sıra göstəricilər üzrə müxtəlif kateqoriyalarda səciyyələnən ali təhsil müəssisələrinin siyahısı. Birləşmiş Krallıqdakı universitetlərin fəaliyyətə başlaması ümumən kral imtiyaznaməsi, Roma papasının rəsmi razılığı, 1992-ci ildə qəbul olunmuş "Əlavə və ali təhsil qanunu", o cümlədən 2017-ci ildə qəbul olunmuş "Ali Təhsil və araşdırma qanunu" çərçivəsində mümkün olmuşdur. Elmi dərəcələrin verilməsi və rəsmən "universitet" adının istifadəsi kimi səlahiyyətlər mərkəzi qanunla tənzimlənsə də, Birləşmiş Krallığın hüdudları daxilindəki subyektlərin sözügedən dərəcə və adın verilməsi üçün spesifik tələbləri də mövcuddur. İndiki Birləşmiş Krallıq ərazisində ilk universitetin əsası XI-XII əsrlərdə İngiltərədə Oksford Universitetinin qurulması ilə qoyulmuşdur. Ardınca, Oksford Universitetini tərk etmiş bir sıra elm xadimləri 1209-cu ildə Kembric Universitetini formalaşdırmışlar. Sonrakı dövrlərdə, Şotlandiyada Sent-Endryus (1413), Qlazqo (1451), Aberdin (1495) və Edinburq (1582) Universitetləri, İrlandiyada isə Dublin Universiteti (1592) təşəkkül tapmışdır. Diplom vermə səlahiyyətləri olan qurumlar bir növ dövlət tərəfindən akkreditasiya olunduğu üçün "tanınan orqanlar" adlanır. Sözügedən siyahıya bütün universitetlər, universitet kollecləri, London Universitetinin subyektləri və digər statuslu ali təhsil müəssisələri daxildir. Birləşmiş Krallıqda fəaliyyət göstərən demək olar ki, bütün ali təhsil qurumlarında bakalavriat dərəcəsi üzrə tələbə müraciətləri "Universitetlər və Kolleclərə Qəbul Xidməti" (ing. UCAS) tərəfindən idarə olunur.

Göl bölgəsi(ing. Lake District) — eyni zamanda The Lakes adı ilə tanınan, Şimal-qərbi İngiltərədə yerləşən dağlıq bölgə. Bölgənin böyük bir hissəsi 1951-ci ildə Göl Bölgəsi Milli Parkına çevrilmişdir. İngiltərənin ən yüksək zirvəsi olan Skofel Payk də burada yerləşir.

Leyboristlər Partiyası (ing. Labour Party, qısa Labour kimi tanınır) – Böyük Britaniyada mövcud olan siyasi partiya.

Şahzadə Marqaret Rouz (ing. Margaret Rose; 21 avqust 1930[…] – 9 fevral 2002[…]) — Kral VI Corc və ana kraliça Elizabet Bouz-Layonun kiçik qızı və kraliça II Elizabetin kiçik və yeganə bacısı idi. == Erkən həyatı == Şahzadə Marqaret 1930-cu ilin 21 avqustunda, saat 21:22-də anasının ata-baba yurdu olan Şotlandiyanın Qlamis qəsrində anadan olub və kral ailəsində məhəbbətlə Marqot kimi tanınıb. Kilsə qeydiyyatında onun nömrəsinin on üç olmaması üçün doğumunun qeydiyyatı bir neçə gün gecikdirilib. Marqaret 30 oktyabr 1930-cu ildə Bukinqem sarayının şəxsi kapellasında Kenterberi arxiyepiskopu Kosmo Lanq tərəfindən vəftiz olunmuşdur. Doğulduğu zaman Marqaret Britaniya taxtının dördüncü varisi idi. Onun atası olan York hersoqu (daha sonralar Kral VI Corc) Kral V Corc və Kraliça Mariyanın ikinci oğlu idi. Anası Elizabet Bouz-Layon əvvəlcə ikinci qızına Ann Marqaret adını vermək istəmiş, lakin Kral V Corc Ann adını deyil, alternativ ad olan Marqaret Rozu bəyənmişdir. Marqaret bacısı Elizabetlə birlikdə Şotland mürəbbiyə Merion Krouford tərəfindən təhsil almışdır.

Mühafizəkarlar Partiyası (ing. The Conservative and Unionist Party, qeyri-rəsmi adı — «Toris», ing. Tories) – Böyük Britaniyada mövcud olan siyasi partiya. Öz tarixini 1670-ci illərdən götürür. Ənənəvi mötədil sağ siyasi dairələri təmsil edir. 2013-cü il üçün İcmalar Palatasında 303 səslə lider partiyadır və partiyanın sədri Devid Kemeron baş nazir olmaqla hökuməti təşkil edir. Partiya 1834-cü ildə yaranıb və XIX əsrdə Liberal Partiya ilə birlikdə ölkənin iki əsas siyasi partiyası idi. 1912-ci ildə Liberal Yunionist Partiyası ilə birləşdikdən sonra rəsmi şəkildə Mühafizəkarlar və Yunionistlər Partiyasıа adını alıb. Ancaq bir qayda olaraq yenə də qeyri-rəsmi Mühafizəkarlar Partiyası adlanır. Marqaret Tetçer Devid Kemeron Mühafizəkarlar Partiyası Partiya ilə bağlı olan saytalar və 1900 - 2001-ci illərdə manifestləri.

Xidmət ordeni (ing. Order of Merit, fr. Ordre du Mérite) — Kral VII Eduard tərəfindən 1902-ci ildə Böyük Britaniyada qurulmuş məhdud cəmiyyət (nizam) üzvlərinin fərqlənmə mükafatı. Sərəncamın rəhbəri ingilis monarxdır. Prussiya Pour le Mérite ilə bənzətmə ilə yaradıldı. Sərəncama üzv olmaq, silahlı qüvvələrdə üstün xidmətə görə və ya elm, incəsənət, ədəbiyyat, mədəniyyətin inkişafına xüsusi töhfə üçün mükafat olaraq verilir. Hərbi mükafat olaraq verilən fərqli işarələrin növü, mərkəzi medalyonun arxasında çarpaz bir qılınc ilə mülki birindən fərqlənir. Orden üçün təyinatlar, hökumətin tövsiyəsi ilə verilən digər sifarişlərin əksəriyyətindən fərqli olaraq monarxın şəxsi qərarıdır. Orden üzvlüyü 24 üzv və bir fəsil ilə məhdudlaşır, ancaq xaricilər əlavə olaraq "fəxri üzvlər" olaraq sıraya daxil edilə bilərlər. Yarandığı gündən bu əmr qadınlar üçün açıqdır; Florens Naytinqeyl, 1907-ci ildə orden təqdim olunan ilk qadın idi.